၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလမွာ ေအာက္တရားရုံးက ဆိုင္းငံ့ထားခိုင္းတဲ႔
စီမံကိန္း စက္ရုံအသစ္(၇၆) ခုထဲမွ (၁၁) ခုကို
ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ခြင္႔ေပးလိုက္ျပီး က်န္တဲ႔ စက္ရုံ (၆၅) ခုကိုေတာ႔
ဆိုင္းငံ့ထားဖို႔ ထိုင္း တရားရုံးခ်ဳပ္က အမိန္႔ခ်အတည္ျပဳလိုက္ပါတယ္။
အေမရိကန္ေဒၚလာ(၈) ဘီလ်ံတန္ဖိုးရွိတဲ႔ ၊ ရပ္ဆိုင္းဖုိ႔ အမိန္႔ခ်မွတ္ခံရတ႔ဲ ဒီစက္ရုံသစ္ (၆၅) ခုဟာ အစိုးရက ဖြဲ႔ေပးတဲ႔ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္က ေလ႔လာစုံစမ္းေနစဥ္ အေတာအတြင္း ရပ္တန္႔ထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအံအားသင္႔ဖြယ္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေၾကာင္႔ ထိုင္းစေတာ႔ ေစ်းႏွဳန္းဟာ (၂.၃) ရာခိုင္ႏွဳန္း က်ဆင္းသြားခဲ႔ပါတယ္။ (http://www.reuters.com/article/2009/12/02/idUSBKK396240)
ယခင္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း အနန္ ပန္ညရာခြန္ (Anand Panyarachun)ကို စုံစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ရဲ႕ ဥကၠဌကအျဖစ္အစိုးရက တာ၀န္ေပးအပ္ခဲ႔ပါတယ္။
ဘန္ေကာက္ေရနံလုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္း ဥကၠဌ အဆိုအရ ဒီလို ရပ္ဆိုင္းလိုက္ရတဲ႔အတြက္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္သားေတြ အမ်ားစုပါ၀င္တဲ႔ အလုပ္သမားထုဟာ အလုပ္လက္လြတ္ျဖစ္ၾကရျပီး စုစုေပါင္း အလုပ္လက္မဲ႔ဦးေရ (၄) ေသာင္းထိ ျဖစ္ေစခဲ႔ပါတယ္။ (http://www.aljazeera.com/programmes/101east/2010/04/20104219545638882.html)
တကယ္လို႔ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အဘီဆစ္ဦးေဆာင္တဲ႔ လုပ္ငန္းရွင္ အစိုးရက ဒီကိစၥကို ေျပလည္ေအာင္ ေျဖရွင္းမေပးႏိုင္ဘူးဆိုရင္ အစိုးရအေပၚ အမ်ား ယုံၾကည္လက္ခံႏိုင္မွဳဟာ အေျခအေနဆိုးသြားႏိုင္တယ္လို႔ သုံးသပ္သူေတြက ဆိုပါတယ္။
“တရားရုံးရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို အေလးထားမယ္ဆိုရင္ ထိုင္းႏုိင္ငံကို ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြရဲ႕ ယုံၾကည္မွဳ ေသခ်ာေပါက္ က်ဆင္းသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္” လို႔ ႏိုင္ငံျခား ကုမၸဏီေပါင္း (၁) ေသာင္းေက်ာ္ကို ကိုယ္စားျပဳတဲ႔ ႏုိင္ငံျခား ကုန္သြယ္မွဳဖက္စပ္လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအဖြဲ႔ ဥကၠဌက ေျပာဆိုခဲ႔ပါတယ္။(http://www.reuters.com/article/2009/12/02/idUSBKK396240)
၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ႕ အတြင္းေရးမွဴးေျပာတာကေတာ႔ ဆိုင္းငံ႔ထားရတဲ႔ စက္ရုံေတြဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ႕ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒသစ္အရ ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ထိခိုက္္မွဳ အကဲျဖတ္ျခင္း (EIA- Environmental Impact Assessment ) နဲ႔ က်န္းမာေရး ဆိုင္ရာ ထိခိုက္မွဳ အကဲျဖတ္ျခင္း ( HIA- Health Impact Assessment ) ေတြကို မျဖစ္မေန လုပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရက မတ္တာဖြတ္ေဒသခံေတြ အတြက္လည္း ေငြေၾကးေတြ အမ်ားၾကီး သုံးထားပါတယ္။ “က်ေနာ္တို႔ အစိုးရဟာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြ အတြက္ပဲ အေလးထားတာ မဟုတ္ပါဘူး” လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
ဒီေဒသမွာ ရွိတဲ႔ လူဦးေရထဲက အနည္းဆုံးႏွစ္ေထာင္ေက်ာ္ဟာ ကင္ဆာနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ႔ ေရာဂါေတြေၾကာင္႔ ေသဆုံးခဲ႔ၾကရေၾကာင္း ဒီစက္မွဳဇုံက ေဒသခံေတြ ရဲ႕ ထိခိုက္မွဳကို လုိက္ပါကူညီ ေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ႔ လွဳပ္ရွားတက္ၾကြသူေတြက ေျပာပါတယ္။
ေဒသခံ စိုက္ခင္းပိုင္ရွင္ေတြ အဆိုအရ သူတုိ႔ စိုက္ခင္းေတြဟာ ဘာမွ စိုက္လို႔ မရေတာ႔ပါဘူးတဲ႔။ သူတို႔ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္နဲ႔ သီးႏွံေတြဟာ ေရာဂါက်ေရာက္ၿပီး ပ်က္စီးကုန္ပါတယ္တဲ႔။
ေရ နဲ႔ ပတ္သတ္လွ်င္ မိုးရြာတဲ႔ ေရ၊ ေျမေအာက္ေရ နဲ႔ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ရွိတဲ႔ ေရထုေတြဟာ အကုန္ ညစ္ညမ္းကုန္ပါတယ္။ ေရတြင္းေတြဆို အဆိပ္သင္႔ ညစ္ညမ္းၿပီး ဘယ္လိုမွ သုံးလို႔မရေတာ႔ပါဘူး။ စက္ရုံက ထုတ္တဲ႔ မီးခိုးေတြဟာ ပတ္၀န္းက်င္မွာ အျမဲတမ္း မွဳန္ရီေ၀ေနပါတယ္။ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္း ျပႆနာေတြ ၊ အာရုံေၾကာဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြကိုလည္း ခံစားေနရပါတယ္။ မတ္တာဖြတ္ေဒသမွာ ေနထိုင္သူေတြရဲ႕ ကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခဟာ ရေနာင္းခရိုင္အတြင္း အျခားေဒသမွာ ေနထိုင္ၾကသူေတြရဲ႕ ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေျခထက္ သုံးဆ ျမင္႔မားေနပါတယ္လို႔ ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ စီးပြားေရး ပညာရွင္ ဒပ္ခ်ရတ္ (Decharat Sukummoed) က ေျပာပါတယ္။
လွဳပ္ရွားတက္ၾကြသူတစ္ဦးျဖစ္တဲ႔ ဆပ္သီ ( Sutthi Atchasai ) ကေတာ႔ “စက္ရုံေတြဟာ ေဒသခံေတြရဲ႕ ထိခိုက္နစ္နာမွဳေတြ အတြက္ တာ၀န္ယူရေကာင္းမွန္း မသိၾကပါဘူး။ အစိုးရကလည္း ေျမျပင္မွာ ဘာေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကို နားမလည္ပါဘူး” လို႔ ေျပာပါတယ္။
“လုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ ဥပေဒကို မလုိက္နာဘဲ ေနမယ္ မထင္ပါဘူး။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ႔ ဒီရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳက အက်ဳိးအျမတ္ အမ်ားႀကီး ရမွာ ျဖစ္လို႔ပါပဲ။ သူတို႔ရမယ္႔ အက်ဳိးအျမတ္က ပတ္၀န္းက်င္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မွဳကို ကာကြယ္ဖို႔လဲ လုံေလာက္ပါတယ္။ ေနာက္ ေဒသခံေတြရဲ႕ ထိခိုက္မွဳေတြကို ကာကြယ္ေပးဖို႔ လုံေလာက္လို႔ပါပဲ” လို႔ ဘန္ေကာက္က ေရနံလုပ္ငန္းရွင္မ်ားရဲ႕ ဥကၠဌက ေျပာပါတယ္။
(http://www.reuters.com/article/2009/12/02/idUSBKK396240)
အယ္ဂ်ာဇီးရား ရုပ္သံက အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ဂရင္းပိစ္ အဖြဲ႕ (Greenpeace Southeast Asia) က တစ္ေယာက္နဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံ ကုန္သည္ႀကီးမ်ား ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ရုံး (Thai Trade Representative Office) ရဲ႕ ဥကၠဌ တို႔ နဲ႔ မ်က္နွာခ်င္းဆိုင္ ၀ိုင္းဖြဲ႕ေမးေျဖတာကို ၂၀၁၀ ဧျပီလမွာ လုပ္ခဲ႔ပါတယ္။ အေမးခံသူႏွစ္ေယာက္ထဲမွ ပထမတစ္ေယာက္က အာဏာနဲ႔ ဓနမဲ႔ တဲ႔ေဒသခံဘက္အတြက္ ေျပာဆိုၿပီး ေနာက္တစ္ေယာက္ကေတာ႔ အာဏာနဲ႔ ဓနအားေကာင္းတဲ႔ လုပ္ငန္းရွင္ေတြဘက္က တုန္႔ျပန္ေျဖၾကားခဲ႔ပါတယ္။
လုပ္ငန္းရွင္ဘက္က ကိုယ္စားလွယ္က စစခ်င္းမွာပဲ သူတို႔ လုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံက သတ္မွတ္ ျပဌာန္းထားတဲ႔ ဥပေဒအတိုင္း ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ သူတို႔ ဒီမွာ ရွိတဲ႔ စက္ရုံေတြဟာ EIA နဲ႔ HIA ေတြကို ေဆာင္ရြက္ပါတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ဟိုအရင္တုန္းကေတာ႔ တခ်ဳိ႕စက္ရုံေတြဟာ ဒီလို မလုပ္ခဲ႔ျဖစ္ၾကပါဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။
ဂရင္းပိစ္။ ဒီစက္ရုံေတြကိုလည္ပတ္ၿပီး ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္းမွာ ေလထု၊ ေရထု နဲ႔ ေျမထုေတြကို ညစ္ညမ္းၿပီး အဆိပ္သင္႔ေစခဲ႔ပါတယ္။ အဓိက ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ကေတာ႔ သူတို႔ေတြကို ဥပေဒအတိုင္း မေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ႔ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ မတ္တာဖြတ္ ေဒသမွာ လည္ပတ္ေနတဲ႔ စက္ရုံအမ်ားစုဟာ အဆိပ္သင္႔ဓါတုပစၥည္းေတြကို ထုတ္လႊတ္ၾကၿပီး သူတို႔ေတြဟာ ျပဌာန္းထားတဲ႔ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒ၊ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းအတိုင္း လိုက္နာေဆာင္ရြက္ဖို႔ အားနည္းၾကပါတယ္။
လုပ္ငန္းရွင္။ ကုမၸဏီအမ်ားစုက ႏိုင္ငံမ်ဳိးစုံက လာလုပ္ေနၾကၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ႕ ဥပေဒေဘာင္အတိုင္းလိုက္နာၾကပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ဟာ ပိုမိုတင္းက်ပ္တဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္ အတိုင္းေတာင္ လုပ္ကိုင္ၾကပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ ပတ္၀န္းက်င္ဥပေဒအတိုင္းလိုက္နာျခင္း ရွိမရွိကို ေစာင္႔ၾကည္႔စစ္ေဆးမွဳေတြ လုပ္ၿပီး ကုမၸဏီေတြကို ဥပေဒအတိုင္းလိုက္နာေစပါတယ္။ အစိုးရဘက္က ေစာင္႔ၾကည္႔ စစ္ေဆးမွဳေလ်ာ႔လ်ဲခဲ႔လွ်င္ေတာ႔ ကုမၸဏီဘက္ကလည္း လိုက္နာဖို႔ ပ်က္ကြက္ေကာင္း ပ်က္ကြက္ပါလိမ္႔မယ္။ (အစိုးရ ဘက္က ၾကပ္မတ္မွဳအားနည္းလွ်င္ ကုမၸဏီဘက္က လိုက္နာမွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတဲ႔ သေဘာပါပဲ။)
သတင္းေထာက္။ ခုလက္ရွိ ပတ္၀န္းက်င္ဥပေဒကို ခ်ဳိးေဖာက္လို႔ ဆိုင္းငံထားတဲ႔ ကုမၸဏီ ဟာ (၂၅) ခု က်န္ပါေသးတယ္။ အစိုးရကေတာ႔ ဒီကုမၸဏီေတြဟာ ေနာက္လအနည္းငယ္အတြင္းမွာ သတ္မွတ္ထားတဲ႔ ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာစံေတြနဲ႔ ကိုက္ညီၿပီး စတင္လည္ပတ္ႏိုင္ဖို႔ ယုံၾကည္ပါတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ရွင္ေကာ အဲ႔လို ယုံၾကည္မွဳ ရွိပါသလား။
ဂရင္းပိစ္ ။ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ ဒီစက္မွဳဇုံကို ထပ္ၿပီး တိုးခ်ဲ႕တာကို ရပ္သင္႔ပါတယ္။ အဲ႔ဒါထက္ နဂိုရွိၿပီးသား ၊ျဖစ္ၿပီးသား ျပႆနာေတြကို အရင္ ျပင္ဆင္သင္႔တယ္။ အရင္ဆုံး ဒီေဒသကို သန္႔ရွင္းေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးသင္႔တယ္။ ဒီလို ျဖစ္ရတာလဲ ဥပေဒကို လိုက္နာေဆာင္ရြက္ေစဖို႔ အားနည္းခဲ႔လို႔ ပဲ ျဖစ္ပါတယ္ လို႔ ေျဖပါတယ္။
လုပ္ငန္းရွင္။ ဒီေမးခြန္းကို ေျဖဖို႔ထက္ ခင္ဗ်ားရဲ႕ ေမးခြန္းကို ျပင္ခ်င္ပါတယ္။ ဒီစက္ရုံေတြဟာ ဥပေဒကို ခ်ဳိးေဖာက္ခဲ႔ၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႔ေတြဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ႕ ၂၀၀၇ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒအရ HIA ကိုပါ ထပ္ေပါင္း လုပ္ေဆာင္ရမွာမို႔လို႔ သူတို႔ဟာ ဒီလို ဆိုင္းငံ့ခံထားရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ယခင္ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒအရ သူတို႔ေတြက EIA လုပ္ေဆာင္ၿပီးၾကပါၿပီ။ သူတို႔ေတြဟာ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒ အေျပာင္းအလဲကာလအတြင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ႔ၾကတာျဖစ္လို႔ ဒီလို ၾကဳံေတြ႕ၾကရတာ။
သတင္းေထာက္။ ေဒသခံေတြဟာ စက္ရုံေတြေၾကာင္႔ ထိခိုက္နစ္နာရပါတယ္။ ကုမၸဏီေတြ အေနနဲ႔ လူမွဳဆိုင္ရာ တာ၀န္ယူမွဳေကာလုပ္ဖို႔ ရွိပါသလား။
လုပ္ငန္းရွင္။ ဒီလို လုပ္ေဆာင္ဖို႔ အားလုံးဟာ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ၾကရမွာပါ။ ကုမၸဏီရယ္ အစိုးရရယ္ သူ႔ အခန္း က႑ နဲ႔ သူ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္သြားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။မတ္တာဖြတ္ဇုံမွာ ရွိတဲ႔ ယခင္ရွိၿပီးသားစက္ရုံေတြကလည္း ေလထု၊ ေရထု စတဲ႔ ညစ္ညမ္းမွဳေတြ သက္သာေလ်ာ႔နည္းေအာင္ ပိုမို ရင္းႏွီးျမွဳပ္မွဳေတြ လုပ္ေနၾကပါၿပီ။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဆိုရင္ ပတ္၀န္းက်င္ ညစ္ညမ္းေစတဲ႔ ထုတ္လုပ္မွဳေတြ ဖယ္ရွားဖို႔ အတြက္ သုေတသနနဲ႔ ဖြံ႔ျဖဳိးေရး (R&D- Research and Development) ေတြလုပ္ေဆာင္ၿပီး တန္ဖိုးျမွင္႔ (Value-added) ပစၥည္းေတြ ထုတ္လုပ္ဖို႔ကို ဦးတည္သြားမွာ ျဖစ္တဲ႔ အတြက္ ဒီေဒသက ပတ္၀န္းက်င္ကို ေရွ႕ေလွ်ာက္ ပိုမိုထိခိုက္စရာအေၾကာင္းရွိေတာ႔မွာ မဟုတ္ပါဘူး။
သတင္းေထာက္။ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြ အေနနဲ႔ မတ္တာဖြတ္အျဖစ္အပ်က္ကေန သင္ခန္းစာယူၿပီး ေနာက္ပိုင္း ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳ မျပဳလုပ္မီမွာ ဘာေတြေလ႔လာသင္႔ပါသလဲ။
လုပ္ငန္းရွင္။ လက္ရွိအျဖစ္အပ်က္က (ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒေရးဆြဲခဲ႔တဲ႔) အေျပာင္းအလဲ ကာလမွာ လုပ္ေဆာင္ခဲ႔တာျဖစ္လို႔ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ေနာက္ဆို ဒီလိုမေတာ္တဆ တိုက္ဆုိင္မွဳမ်ဳိး ဘယ္ေတာ႔မွထပ္ၿပီး မၾကဳံဆုံသင္႔ပါဘူး။ ပတ္၀န္းက်င္၊ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ေလလာဆန္းစစ္မွဳ (EIA& HIA) တို႔နဲ႔ ပတ္သတ္လို႔လည္း ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ႔ လုပ္ငန္းစဥ္ နဲ႔ ဥပေဒေတြ ရွိေနၿပီ ျဖစ္လို႔ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း၊ နည္းဥပေဒေတြကို ပိုမိုေကာင္းမြန္စြာလုုပ္ေဆာင္လွ်င္ ႏိုင္ငံတကာစံ အဆင္႔ အတိုင္းျဖစ္မွာပါ။ ဒါေပမယ္႔ စက္ရုံေတြကို ကုန္ၾကမ္း ရရွိႏိုင္မွဳ အေျခအေနအရ ကိုယ္စိတ္ကူးတည္႔ရာ ေနရာတိုင္းမွာ တည္ဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ သဘာ၀ ဓါတ္ေငြ႔ဆိုတာကလည္း ထိုင္းပင္လယ္ေကြ႕က ထြက္တာျဖစ္တဲ႔ အတြက္ စက္မွဳဆက္လက္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ တခ်ဳိ႕ ပင္လယ္ကမ္းေျခေနရာေတြကိုေတာ႔ စေတးရမွာပါပဲ။
ဂရင္းပိစ္။ မတ္တာဖြတ္ဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ႕ အဆိပ္သင္႔ ျဖစ္ပြားရာ ေနရာေတြထဲက တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြ အေနနဲ႔ကေတာ႔ ဒီေဒသဟာ ညစ္ညမ္းမွဳေတြ ထုတ္ဖုိ႔ အဆင္ေျပတဲ႔ ေနရာေကာင္း (Pollution Heaven) တစ္ခုပါပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ႔ ႏိုင္ငံတကာစံေတြနဲ႔ ႏွဳိင္းယွဥ္လွ်င္ ေလ်ာ႔လ်ဲတဲ႔ နည္းဥပေဒ၊ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းေတြေၾကာင္႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ။
လုပ္ငန္းရွင္။ (လွဳပ္လွဳပ္ရွားရွားျဖစ္သြားၿပီး) ခင္ဗ်ား ဒီသတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ဘယ္ကရသလဲ။ က်ဳိးေၾကာင္းျပခ်က္မရွိဘဲဲ ဒီလို ေျပာတာကေတာ႔လြယ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ္႔ ေကာင္းမြန္ခုိင္လုံတဲ႔ အေထာက္အထား အခ်က္အလက္ေတြ မပါဘဲ၊ ဒီလို ေျပာၿပီး ခင္ဗ်ားက ကိုယ္႔တိုင္းျပည္ကို ထိခုိက္ေအာင္လုပ္ေနတာပဲ။
ဂရင္းပိစ္။ (ၿပဳံးစစ နဲ႔ ) ဟုုတ္ကဲ႔၊ ကၽြန္ေတာ္႔မွာ အေထာက္အထားေတြ ရွိပါတယ္။
လုပ္ငန္းရွင္။ ဒါဆို ခုျပေလ။ ဘာလို႔ ယူမလာတာလဲ။ ရွိလွ်င္ အစိုးရကို တင္ျပပါ႔လား။
ဂရင္းပိစ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေလ႔လာမွဳ တခ်ဳိ႕လုပ္ၿပီး အခ်က္အလက္ အစီရင္ခံစာကို အစိုးရထံတင္ျပၿပီးသားပါ။ ဥပမာ- တခ်ဳိ႕ ျဒပ္ေပါင္းေတြကို ပတ္၀န္းက်င္ညစ္ညမ္းမွဳ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ႔ ဌာနက စံသတ္မွတ္ၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ မလုပ္ခဲ႔ပါဘူး။
သတင္းေထာက္ ။ အစိုးရကေရာ နားေထာင္အေလးထားရဲ႕လား။
ဂရင္းပိစ္။ အစိုးရက ကၽြန္ေတာ္တို႔ အစီရင္ခံစာေၾကာင္႔ စံသတ္မွတ္ဖို႔ လုပ္ေနပါၿပီ။
သတင္းေထာက္။ ဒီကိစၥဟာလည္း အေျပာင္းအလဲကာလ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္မွာေပါ႔ေနာ္။
ဂရင္းပိစ္ နဲ႔ လုပ္ငန္းရွင္။ ဟုတ္တယ္။ အဲ႔ဒါ အမွန္ပဲ။
လုပ္ငန္းရွင္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံက အမ်ားႀကီးသာေနပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ ဥပေဒဆိုရင္ တျခား အာစီယံ ႏုိင္ငံေတြထက္ အမ်ားႀကီးေရွ႕ေရာက္ၿပီး ေကာင္းမြန္တာေပါ႔။
ဂရင္းပိစ္။ အဲ႔ဒါေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္လည္း သေဘာတူပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ (ဥပေဒ) သက္ေရာက္မွဳရွိေအာင္လုပ္ဖို႔ု႔လိုတယ္ေနာ္။
လုပ္ငန္းရွင္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ခင္ဗ်ားေျပာတာကို သေဘာတူတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ အတူလက္တြဲၿပီး လုပ္ၾကတာေပါ႔။ ဒါေပမယ္႔ ထိုင္းႏိုင္ငံကိုေတာ႔ အဆိုးရြားဆုံး စက္မွဳဇုန္ေတြရွိတဲ႔ ေဒသလို႔ေတာ႔ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္တာမလုပ္ပါနဲ႔။ ကၽြန္ေတာ္ေျပာတာ မွ်တတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
(http://www.aljazeera.com/programmes/101east/2010/04/20104219545638882.html)
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ေကာ..........
၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒမွာ ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ပတ္သတ္လို႔ ဘာေတြ ထည္႔သြင္းျပဌာန္းထားပါသလဲ။
ေနာက္ၿပီး ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဥပေဒကေကာ ႏိုင္ငံတကာ စံ နဲ႔ ႏွိုင္းယွဥ္လွ်င္ ဘယ္လို အေျခအေန ရွိပါသလဲ။ EIA ၊ HIA ၊ SIA ေတြလုပ္ဖို႔ ျပဌာန္းထားပါလား။
မထြက္ေသးတဲ႔ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး နည္းဥပေဒမွာလဲ ေဆာင္ရြက္ရမယ္႔ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြအတြက္ ဘယ္ေလာက္ထိ အေသးစိတ္ပါမွာလဲ။ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဦးစီးဌာနမွာေကာ ဘယ္ေလာက္ထိ လုပ္ပိုင္ခြင္႔ ရွိျပီး ဘယ္လို ၀န္ထမ္းေတြပါၾကမွာပါလဲ။
ေဒသခံေတြကို ကူညီဖို႔ CSO လို႔ ေခၚတဲ႔ လူထု အေျချပဳ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ေကာ ရွိၾကျပီလား။ အဲ႔လို အဖြဲ႔ေတြကေကာ ဘယ္ေလာက္ထိ လုပ္ေဆာင္ခြင္႔ ရွိၾကမလဲ။
ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ပတ္သတ္လို႔ ထူထုဘက္က ရပ္တည္မယ္႔ ေဒါင္ေဒါင္ျမည္ ပညာရွင္ေတြေကာ ေပၚေနျပီလား။
ကၽြန္ေတာ္ကေတာ႔ အေပၚက အခ်က္ေတြကို သိခ်င္လွပါတယ္။ စာဖတ္သူေကာ မသိခ်င္ဘူးလား။
(ဆက္ရန္)
Photo- (http://www.aljazeera.com/programmes/101east/2010/04/20104219545638882.html)
Photo- (http://www.aljazeera.com/programmes/101east/2010/04/20104219545638882.html)
အေမရိကန္ေဒၚလာ(၈) ဘီလ်ံတန္ဖိုးရွိတဲ႔ ၊ ရပ္ဆိုင္းဖုိ႔ အမိန္႔ခ်မွတ္ခံရတ႔ဲ ဒီစက္ရုံသစ္ (၆၅) ခုဟာ အစိုးရက ဖြဲ႔ေပးတဲ႔ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္က ေလ႔လာစုံစမ္းေနစဥ္ အေတာအတြင္း ရပ္တန္႔ထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအံအားသင္႔ဖြယ္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေၾကာင္႔ ထိုင္းစေတာ႔ ေစ်းႏွဳန္းဟာ (၂.၃) ရာခိုင္ႏွဳန္း က်ဆင္းသြားခဲ႔ပါတယ္။ (http://www.reuters.com/article/2009/12/02/idUSBKK396240)
ယခင္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း အနန္ ပန္ညရာခြန္ (Anand Panyarachun)ကို စုံစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ရဲ႕ ဥကၠဌကအျဖစ္အစိုးရက တာ၀န္ေပးအပ္ခဲ႔ပါတယ္။
ဘန္ေကာက္ေရနံလုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္း ဥကၠဌ အဆိုအရ ဒီလို ရပ္ဆိုင္းလိုက္ရတဲ႔အတြက္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္သားေတြ အမ်ားစုပါ၀င္တဲ႔ အလုပ္သမားထုဟာ အလုပ္လက္လြတ္ျဖစ္ၾကရျပီး စုစုေပါင္း အလုပ္လက္မဲ႔ဦးေရ (၄) ေသာင္းထိ ျဖစ္ေစခဲ႔ပါတယ္။ (http://www.aljazeera.com/programmes/101east/2010/04/20104219545638882.html)
တကယ္လို႔ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အဘီဆစ္ဦးေဆာင္တဲ႔ လုပ္ငန္းရွင္ အစိုးရက ဒီကိစၥကို ေျပလည္ေအာင္ ေျဖရွင္းမေပးႏိုင္ဘူးဆိုရင္ အစိုးရအေပၚ အမ်ား ယုံၾကည္လက္ခံႏိုင္မွဳဟာ အေျခအေနဆိုးသြားႏိုင္တယ္လို႔ သုံးသပ္သူေတြက ဆိုပါတယ္။
“တရားရုံးရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို အေလးထားမယ္ဆိုရင္ ထိုင္းႏုိင္ငံကို ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြရဲ႕ ယုံၾကည္မွဳ ေသခ်ာေပါက္ က်ဆင္းသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္” လို႔ ႏိုင္ငံျခား ကုမၸဏီေပါင္း (၁) ေသာင္းေက်ာ္ကို ကိုယ္စားျပဳတဲ႔ ႏုိင္ငံျခား ကုန္သြယ္မွဳဖက္စပ္လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအဖြဲ႔ ဥကၠဌက ေျပာဆိုခဲ႔ပါတယ္။(http://www.reuters.com/article/2009/12/02/idUSBKK396240)
၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ႕ အတြင္းေရးမွဴးေျပာတာကေတာ႔ ဆိုင္းငံ႔ထားရတဲ႔ စက္ရုံေတြဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ႕ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒသစ္အရ ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ထိခိုက္္မွဳ အကဲျဖတ္ျခင္း (EIA- Environmental Impact Assessment ) နဲ႔ က်န္းမာေရး ဆိုင္ရာ ထိခိုက္မွဳ အကဲျဖတ္ျခင္း ( HIA- Health Impact Assessment ) ေတြကို မျဖစ္မေန လုပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရက မတ္တာဖြတ္ေဒသခံေတြ အတြက္လည္း ေငြေၾကးေတြ အမ်ားၾကီး သုံးထားပါတယ္။ “က်ေနာ္တို႔ အစိုးရဟာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြ အတြက္ပဲ အေလးထားတာ မဟုတ္ပါဘူး” လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
ဒီေဒသမွာ ရွိတဲ႔ လူဦးေရထဲက အနည္းဆုံးႏွစ္ေထာင္ေက်ာ္ဟာ ကင္ဆာနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ႔ ေရာဂါေတြေၾကာင္႔ ေသဆုံးခဲ႔ၾကရေၾကာင္း ဒီစက္မွဳဇုံက ေဒသခံေတြ ရဲ႕ ထိခိုက္မွဳကို လုိက္ပါကူညီ ေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ႔ လွဳပ္ရွားတက္ၾကြသူေတြက ေျပာပါတယ္။
ေဒသခံ စိုက္ခင္းပိုင္ရွင္ေတြ အဆိုအရ သူတုိ႔ စိုက္ခင္းေတြဟာ ဘာမွ စိုက္လို႔ မရေတာ႔ပါဘူးတဲ႔။ သူတို႔ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္နဲ႔ သီးႏွံေတြဟာ ေရာဂါက်ေရာက္ၿပီး ပ်က္စီးကုန္ပါတယ္တဲ႔။
ေရ နဲ႔ ပတ္သတ္လွ်င္ မိုးရြာတဲ႔ ေရ၊ ေျမေအာက္ေရ နဲ႔ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ရွိတဲ႔ ေရထုေတြဟာ အကုန္ ညစ္ညမ္းကုန္ပါတယ္။ ေရတြင္းေတြဆို အဆိပ္သင္႔ ညစ္ညမ္းၿပီး ဘယ္လိုမွ သုံးလို႔မရေတာ႔ပါဘူး။ စက္ရုံက ထုတ္တဲ႔ မီးခိုးေတြဟာ ပတ္၀န္းက်င္မွာ အျမဲတမ္း မွဳန္ရီေ၀ေနပါတယ္။ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္း ျပႆနာေတြ ၊ အာရုံေၾကာဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြကိုလည္း ခံစားေနရပါတယ္။ မတ္တာဖြတ္ေဒသမွာ ေနထိုင္သူေတြရဲ႕ ကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခဟာ ရေနာင္းခရိုင္အတြင္း အျခားေဒသမွာ ေနထိုင္ၾကသူေတြရဲ႕ ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေျခထက္ သုံးဆ ျမင္႔မားေနပါတယ္လို႔ ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ စီးပြားေရး ပညာရွင္ ဒပ္ခ်ရတ္ (Decharat Sukummoed) က ေျပာပါတယ္။
လွဳပ္ရွားတက္ၾကြသူတစ္ဦးျဖစ္တဲ႔ ဆပ္သီ ( Sutthi Atchasai ) ကေတာ႔ “စက္ရုံေတြဟာ ေဒသခံေတြရဲ႕ ထိခိုက္နစ္နာမွဳေတြ အတြက္ တာ၀န္ယူရေကာင္းမွန္း မသိၾကပါဘူး။ အစိုးရကလည္း ေျမျပင္မွာ ဘာေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကို နားမလည္ပါဘူး” လို႔ ေျပာပါတယ္။
“လုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ ဥပေဒကို မလုိက္နာဘဲ ေနမယ္ မထင္ပါဘူး။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ႔ ဒီရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳက အက်ဳိးအျမတ္ အမ်ားႀကီး ရမွာ ျဖစ္လို႔ပါပဲ။ သူတို႔ရမယ္႔ အက်ဳိးအျမတ္က ပတ္၀န္းက်င္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မွဳကို ကာကြယ္ဖို႔လဲ လုံေလာက္ပါတယ္။ ေနာက္ ေဒသခံေတြရဲ႕ ထိခိုက္မွဳေတြကို ကာကြယ္ေပးဖို႔ လုံေလာက္လို႔ပါပဲ” လို႔ ဘန္ေကာက္က ေရနံလုပ္ငန္းရွင္မ်ားရဲ႕ ဥကၠဌက ေျပာပါတယ္။
(http://www.reuters.com/article/2009/12/02/idUSBKK396240)
အယ္ဂ်ာဇီးရား ရုပ္သံက အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ဂရင္းပိစ္ အဖြဲ႕ (Greenpeace Southeast Asia) က တစ္ေယာက္နဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံ ကုန္သည္ႀကီးမ်ား ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ရုံး (Thai Trade Representative Office) ရဲ႕ ဥကၠဌ တို႔ နဲ႔ မ်က္နွာခ်င္းဆိုင္ ၀ိုင္းဖြဲ႕ေမးေျဖတာကို ၂၀၁၀ ဧျပီလမွာ လုပ္ခဲ႔ပါတယ္။ အေမးခံသူႏွစ္ေယာက္ထဲမွ ပထမတစ္ေယာက္က အာဏာနဲ႔ ဓနမဲ႔ တဲ႔ေဒသခံဘက္အတြက္ ေျပာဆိုၿပီး ေနာက္တစ္ေယာက္ကေတာ႔ အာဏာနဲ႔ ဓနအားေကာင္းတဲ႔ လုပ္ငန္းရွင္ေတြဘက္က တုန္႔ျပန္ေျဖၾကားခဲ႔ပါတယ္။
 | |||||
| Photo- (http://www.aljazeera.com/programmes/101east/2010/04/20104219545638882.html) |
လုပ္ငန္းရွင္ဘက္က ကိုယ္စားလွယ္က စစခ်င္းမွာပဲ သူတို႔ လုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံက သတ္မွတ္ ျပဌာန္းထားတဲ႔ ဥပေဒအတိုင္း ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ သူတို႔ ဒီမွာ ရွိတဲ႔ စက္ရုံေတြဟာ EIA နဲ႔ HIA ေတြကို ေဆာင္ရြက္ပါတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ဟိုအရင္တုန္းကေတာ႔ တခ်ဳိ႕စက္ရုံေတြဟာ ဒီလို မလုပ္ခဲ႔ျဖစ္ၾကပါဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။
ဂရင္းပိစ္။ ဒီစက္ရုံေတြကိုလည္ပတ္ၿပီး ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္းမွာ ေလထု၊ ေရထု နဲ႔ ေျမထုေတြကို ညစ္ညမ္းၿပီး အဆိပ္သင္႔ေစခဲ႔ပါတယ္။ အဓိက ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ကေတာ႔ သူတို႔ေတြကို ဥပေဒအတိုင္း မေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ႔ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ မတ္တာဖြတ္ ေဒသမွာ လည္ပတ္ေနတဲ႔ စက္ရုံအမ်ားစုဟာ အဆိပ္သင္႔ဓါတုပစၥည္းေတြကို ထုတ္လႊတ္ၾကၿပီး သူတို႔ေတြဟာ ျပဌာန္းထားတဲ႔ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒ၊ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းအတိုင္း လိုက္နာေဆာင္ရြက္ဖို႔ အားနည္းၾကပါတယ္။
လုပ္ငန္းရွင္။ ကုမၸဏီအမ်ားစုက ႏိုင္ငံမ်ဳိးစုံက လာလုပ္ေနၾကၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ႕ ဥပေဒေဘာင္အတိုင္းလိုက္နာၾကပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ဟာ ပိုမိုတင္းက်ပ္တဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္ အတိုင္းေတာင္ လုပ္ကိုင္ၾကပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ ပတ္၀န္းက်င္ဥပေဒအတိုင္းလိုက္နာျခင္း ရွိမရွိကို ေစာင္႔ၾကည္႔စစ္ေဆးမွဳေတြ လုပ္ၿပီး ကုမၸဏီေတြကို ဥပေဒအတိုင္းလိုက္နာေစပါတယ္။ အစိုးရဘက္က ေစာင္႔ၾကည္႔ စစ္ေဆးမွဳေလ်ာ႔လ်ဲခဲ႔လွ်င္ေတာ႔ ကုမၸဏီဘက္ကလည္း လိုက္နာဖို႔ ပ်က္ကြက္ေကာင္း ပ်က္ကြက္ပါလိမ္႔မယ္။ (အစိုးရ ဘက္က ၾကပ္မတ္မွဳအားနည္းလွ်င္ ကုမၸဏီဘက္က လိုက္နာမွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတဲ႔ သေဘာပါပဲ။)
သတင္းေထာက္။ ခုလက္ရွိ ပတ္၀န္းက်င္ဥပေဒကို ခ်ဳိးေဖာက္လို႔ ဆိုင္းငံထားတဲ႔ ကုမၸဏီ ဟာ (၂၅) ခု က်န္ပါေသးတယ္။ အစိုးရကေတာ႔ ဒီကုမၸဏီေတြဟာ ေနာက္လအနည္းငယ္အတြင္းမွာ သတ္မွတ္ထားတဲ႔ ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာစံေတြနဲ႔ ကိုက္ညီၿပီး စတင္လည္ပတ္ႏိုင္ဖို႔ ယုံၾကည္ပါတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ရွင္ေကာ အဲ႔လို ယုံၾကည္မွဳ ရွိပါသလား။
ဂရင္းပိစ္ ။ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ ဒီစက္မွဳဇုံကို ထပ္ၿပီး တိုးခ်ဲ႕တာကို ရပ္သင္႔ပါတယ္။ အဲ႔ဒါထက္ နဂိုရွိၿပီးသား ၊ျဖစ္ၿပီးသား ျပႆနာေတြကို အရင္ ျပင္ဆင္သင္႔တယ္။ အရင္ဆုံး ဒီေဒသကို သန္႔ရွင္းေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးသင္႔တယ္။ ဒီလို ျဖစ္ရတာလဲ ဥပေဒကို လိုက္နာေဆာင္ရြက္ေစဖို႔ အားနည္းခဲ႔လို႔ ပဲ ျဖစ္ပါတယ္ လို႔ ေျဖပါတယ္။
လုပ္ငန္းရွင္။ ဒီေမးခြန္းကို ေျဖဖို႔ထက္ ခင္ဗ်ားရဲ႕ ေမးခြန္းကို ျပင္ခ်င္ပါတယ္။ ဒီစက္ရုံေတြဟာ ဥပေဒကို ခ်ဳိးေဖာက္ခဲ႔ၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႔ေတြဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ႕ ၂၀၀၇ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒအရ HIA ကိုပါ ထပ္ေပါင္း လုပ္ေဆာင္ရမွာမို႔လို႔ သူတို႔ဟာ ဒီလို ဆိုင္းငံ့ခံထားရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ယခင္ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒအရ သူတို႔ေတြက EIA လုပ္ေဆာင္ၿပီးၾကပါၿပီ။ သူတို႔ေတြဟာ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒ အေျပာင္းအလဲကာလအတြင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ႔ၾကတာျဖစ္လို႔ ဒီလို ၾကဳံေတြ႕ၾကရတာ။
သတင္းေထာက္။ ေဒသခံေတြဟာ စက္ရုံေတြေၾကာင္႔ ထိခိုက္နစ္နာရပါတယ္။ ကုမၸဏီေတြ အေနနဲ႔ လူမွဳဆိုင္ရာ တာ၀န္ယူမွဳေကာလုပ္ဖို႔ ရွိပါသလား။
လုပ္ငန္းရွင္။ ဒီလို လုပ္ေဆာင္ဖို႔ အားလုံးဟာ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ၾကရမွာပါ။ ကုမၸဏီရယ္ အစိုးရရယ္ သူ႔ အခန္း က႑ နဲ႔ သူ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္သြားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။မတ္တာဖြတ္ဇုံမွာ ရွိတဲ႔ ယခင္ရွိၿပီးသားစက္ရုံေတြကလည္း ေလထု၊ ေရထု စတဲ႔ ညစ္ညမ္းမွဳေတြ သက္သာေလ်ာ႔နည္းေအာင္ ပိုမို ရင္းႏွီးျမွဳပ္မွဳေတြ လုပ္ေနၾကပါၿပီ။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဆိုရင္ ပတ္၀န္းက်င္ ညစ္ညမ္းေစတဲ႔ ထုတ္လုပ္မွဳေတြ ဖယ္ရွားဖို႔ အတြက္ သုေတသနနဲ႔ ဖြံ႔ျဖဳိးေရး (R&D- Research and Development) ေတြလုပ္ေဆာင္ၿပီး တန္ဖိုးျမွင္႔ (Value-added) ပစၥည္းေတြ ထုတ္လုပ္ဖို႔ကို ဦးတည္သြားမွာ ျဖစ္တဲ႔ အတြက္ ဒီေဒသက ပတ္၀န္းက်င္ကို ေရွ႕ေလွ်ာက္ ပိုမိုထိခိုက္စရာအေၾကာင္းရွိေတာ႔မွာ မဟုတ္ပါဘူး။
သတင္းေထာက္။ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြ အေနနဲ႔ မတ္တာဖြတ္အျဖစ္အပ်က္ကေန သင္ခန္းစာယူၿပီး ေနာက္ပိုင္း ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳ မျပဳလုပ္မီမွာ ဘာေတြေလ႔လာသင္႔ပါသလဲ။
လုပ္ငန္းရွင္။ လက္ရွိအျဖစ္အပ်က္က (ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒေရးဆြဲခဲ႔တဲ႔) အေျပာင္းအလဲ ကာလမွာ လုပ္ေဆာင္ခဲ႔တာျဖစ္လို႔ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ေနာက္ဆို ဒီလိုမေတာ္တဆ တိုက္ဆုိင္မွဳမ်ဳိး ဘယ္ေတာ႔မွထပ္ၿပီး မၾကဳံဆုံသင္႔ပါဘူး။ ပတ္၀န္းက်င္၊ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ေလလာဆန္းစစ္မွဳ (EIA& HIA) တို႔နဲ႔ ပတ္သတ္လို႔လည္း ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ႔ လုပ္ငန္းစဥ္ နဲ႔ ဥပေဒေတြ ရွိေနၿပီ ျဖစ္လို႔ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း၊ နည္းဥပေဒေတြကို ပိုမိုေကာင္းမြန္စြာလုုပ္ေဆာင္လွ်င္ ႏိုင္ငံတကာစံ အဆင္႔ အတိုင္းျဖစ္မွာပါ။ ဒါေပမယ္႔ စက္ရုံေတြကို ကုန္ၾကမ္း ရရွိႏိုင္မွဳ အေျခအေနအရ ကိုယ္စိတ္ကူးတည္႔ရာ ေနရာတိုင္းမွာ တည္ဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ သဘာ၀ ဓါတ္ေငြ႔ဆိုတာကလည္း ထိုင္းပင္လယ္ေကြ႕က ထြက္တာျဖစ္တဲ႔ အတြက္ စက္မွဳဆက္လက္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ တခ်ဳိ႕ ပင္လယ္ကမ္းေျခေနရာေတြကိုေတာ႔ စေတးရမွာပါပဲ။
ဂရင္းပိစ္။ မတ္တာဖြတ္ဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ႕ အဆိပ္သင္႔ ျဖစ္ပြားရာ ေနရာေတြထဲက တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြ အေနနဲ႔ကေတာ႔ ဒီေဒသဟာ ညစ္ညမ္းမွဳေတြ ထုတ္ဖုိ႔ အဆင္ေျပတဲ႔ ေနရာေကာင္း (Pollution Heaven) တစ္ခုပါပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ႔ ႏိုင္ငံတကာစံေတြနဲ႔ ႏွဳိင္းယွဥ္လွ်င္ ေလ်ာ႔လ်ဲတဲ႔ နည္းဥပေဒ၊ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းေတြေၾကာင္႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ။
လုပ္ငန္းရွင္။ (လွဳပ္လွဳပ္ရွားရွားျဖစ္သြားၿပီး) ခင္ဗ်ား ဒီသတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ဘယ္ကရသလဲ။ က်ဳိးေၾကာင္းျပခ်က္မရွိဘဲဲ ဒီလို ေျပာတာကေတာ႔လြယ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ္႔ ေကာင္းမြန္ခုိင္လုံတဲ႔ အေထာက္အထား အခ်က္အလက္ေတြ မပါဘဲ၊ ဒီလို ေျပာၿပီး ခင္ဗ်ားက ကိုယ္႔တိုင္းျပည္ကို ထိခုိက္ေအာင္လုပ္ေနတာပဲ။
ဂရင္းပိစ္။ (ၿပဳံးစစ နဲ႔ ) ဟုုတ္ကဲ႔၊ ကၽြန္ေတာ္႔မွာ အေထာက္အထားေတြ ရွိပါတယ္။
လုပ္ငန္းရွင္။ ဒါဆို ခုျပေလ။ ဘာလို႔ ယူမလာတာလဲ။ ရွိလွ်င္ အစိုးရကို တင္ျပပါ႔လား။
ဂရင္းပိစ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေလ႔လာမွဳ တခ်ဳိ႕လုပ္ၿပီး အခ်က္အလက္ အစီရင္ခံစာကို အစိုးရထံတင္ျပၿပီးသားပါ။ ဥပမာ- တခ်ဳိ႕ ျဒပ္ေပါင္းေတြကို ပတ္၀န္းက်င္ညစ္ညမ္းမွဳ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ႔ ဌာနက စံသတ္မွတ္ၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ မလုပ္ခဲ႔ပါဘူး။
သတင္းေထာက္ ။ အစိုးရကေရာ နားေထာင္အေလးထားရဲ႕လား။
ဂရင္းပိစ္။ အစိုးရက ကၽြန္ေတာ္တို႔ အစီရင္ခံစာေၾကာင္႔ စံသတ္မွတ္ဖို႔ လုပ္ေနပါၿပီ။
သတင္းေထာက္။ ဒီကိစၥဟာလည္း အေျပာင္းအလဲကာလ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္မွာေပါ႔ေနာ္။
ဂရင္းပိစ္ နဲ႔ လုပ္ငန္းရွင္။ ဟုတ္တယ္။ အဲ႔ဒါ အမွန္ပဲ။
လုပ္ငန္းရွင္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံက အမ်ားႀကီးသာေနပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ ဥပေဒဆိုရင္ တျခား အာစီယံ ႏုိင္ငံေတြထက္ အမ်ားႀကီးေရွ႕ေရာက္ၿပီး ေကာင္းမြန္တာေပါ႔။
ဂရင္းပိစ္။ အဲ႔ဒါေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္လည္း သေဘာတူပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ (ဥပေဒ) သက္ေရာက္မွဳရွိေအာင္လုပ္ဖို႔ု႔လိုတယ္ေနာ္။
လုပ္ငန္းရွင္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ခင္ဗ်ားေျပာတာကို သေဘာတူတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ အတူလက္တြဲၿပီး လုပ္ၾကတာေပါ႔။ ဒါေပမယ္႔ ထိုင္းႏိုင္ငံကိုေတာ႔ အဆိုးရြားဆုံး စက္မွဳဇုန္ေတြရွိတဲ႔ ေဒသလို႔ေတာ႔ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္တာမလုပ္ပါနဲ႔။ ကၽြန္ေတာ္ေျပာတာ မွ်တတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
(http://www.aljazeera.com/programmes/101east/2010/04/20104219545638882.html)
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ေကာ..........
၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒမွာ ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ပတ္သတ္လို႔ ဘာေတြ ထည္႔သြင္းျပဌာန္းထားပါသလဲ။
ေနာက္ၿပီး ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဥပေဒကေကာ ႏိုင္ငံတကာ စံ နဲ႔ ႏွိုင္းယွဥ္လွ်င္ ဘယ္လို အေျခအေန ရွိပါသလဲ။ EIA ၊ HIA ၊ SIA ေတြလုပ္ဖို႔ ျပဌာန္းထားပါလား။
မထြက္ေသးတဲ႔ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး နည္းဥပေဒမွာလဲ ေဆာင္ရြက္ရမယ္႔ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြအတြက္ ဘယ္ေလာက္ထိ အေသးစိတ္ပါမွာလဲ။ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဦးစီးဌာနမွာေကာ ဘယ္ေလာက္ထိ လုပ္ပိုင္ခြင္႔ ရွိျပီး ဘယ္လို ၀န္ထမ္းေတြပါၾကမွာပါလဲ။
ေဒသခံေတြကို ကူညီဖို႔ CSO လို႔ ေခၚတဲ႔ လူထု အေျချပဳ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ေကာ ရွိၾကျပီလား။ အဲ႔လို အဖြဲ႔ေတြကေကာ ဘယ္ေလာက္ထိ လုပ္ေဆာင္ခြင္႔ ရွိၾကမလဲ။
ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ပတ္သတ္လို႔ ထူထုဘက္က ရပ္တည္မယ္႔ ေဒါင္ေဒါင္ျမည္ ပညာရွင္ေတြေကာ ေပၚေနျပီလား။
ကၽြန္ေတာ္ကေတာ႔ အေပၚက အခ်က္ေတြကို သိခ်င္လွပါတယ္။ စာဖတ္သူေကာ မသိခ်င္ဘူးလား။
(ဆက္ရန္)
No comments:
Post a Comment